Sybiracy z Suwalszczyzny

Syberia – największe więzienie świata, kraina niezwykła i tajemnicza. W naszej polskiej tradycji i historii postrzegana bywa przede wszystkim przez pryzmat zesłań dziewiętnastowiecznych i dwudziestowiecznych deportacji.

Celem projektu Syberia niejedno ma imię. Mosty historii było przybliżenie wiedzy o tym doświadczeniu historii mieszkańcom Suwałk – poprzez warsztaty, konkursy, multimedia, spotkania z pisarzami i spotkania z samymi sybirakami.

Temat Syberii wydaje się dość odległy – dopóki nie uświadomimy sobie, że dotykał także współmieszkańców Suwałk i Suwalszczyzny. Wśród nas żyją jeszcze sybiracy z wywózek II wojny światowej, a także potomkowie zesłańców poprzednich (w tym nawet XIX-wiecznych) deportacji. Dokonano nagrań wspomnień żyjących jeszcze sybiraków (lub ich krewnych) zesłanych w XX wieku oraz utworzono bazę danych dot. zesłańców XIX-wiecznych z terenu Suwalszczyzny. Na podstawie tych dwóch filarów przeprowadzono wiele działań upowszechniających: zajęcia edukacyjne, obóz przetrwania, trzy spotkania autorskie, spotkania świadków historii z mieszkańcami.

Opracowane fragmenty relacji świadków historii oraz baza XIX-wiecznych zesłańców jest dostępna na niniejszej stronie internetowej.

Projekt zakończył się finałowym spotkaniem otwartym i publiczną prezentacją zebranego zbioru wspomnień i archiwaliów. Na spotkaniu obecni byli sybiracy, dzieci, młodzież i mieszkańcy miasta. Przygotowano i udostępniono materiał poligraficzny, na podstawie nagrań i zdjęć opracowano i wyświetlono 30-minutowy film o Syberii oczami „naszych” zesłańców.

Projekt zrealizowała Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej w Suwałkach przy współudziale środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, w 2019 roku – Roku Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.