Historia mówiona

Nowikowski Lech

Lech Nowikowski urodził się w 1929 r. w Suwałkach. Do wybuchu II wojny światowej jego rodzina mieszkała w Wiżajnach (ojciec Władysław był nauczycielem w tamtejszej szkole).
Pracując na stanowiskach kierowniczych i dyrektorskich wielu suwalskich instytucji, osobiście współtworzył – w okresie rozwoju Suwałk – infrastrukturę i życie społeczne miasta. W 1953 r. objął stanowisko kierownika Klubu Sportów Ogólnowojskowych Ligi Przyjaciół Żołnierza w Suwałkach; w latach 1958-1971 kierował Spółdzielnią Branż Różnych (później Spółdzielnia Pracy „Suwalczanka”), następnie (trzy lata) Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej, gdzie współtworzył schemat komunikacji publicznej w mieście. W latach 1974-1991 kierował Ośrodkiem Sportu i Rekreacji w Suwałkach (w czasie jego kadencji ukończono budowę hotelu dla sportowców, pomostu i kortów). Jednocześnie przez 25 lat był zatrudniony jako instruktor (w niepełnym wymiarze godzin) w Domu Kultury Dzieci i Młodzieży w Suwałkach.
W miarę odkrywania swoich pasji zainicjował wiele dyscyplin sportowych w mieście i rozwinął je na skalę ogólnopolską:
Modelarstwo lotnicze – jeszcze w czasie wojny samodzielnie nauczył się konstruować modele. Był inicjatorem stworzenia pracowni modelarskiej w Suwałkach. W 1953 r. został instruktorem modelarstwa lotniczego w kl. I, od 1984 r. – dyplomowanym instruktorem modelarstwa klasy „S”. Jego podopieczni zdobywali tytuły mistrzowskie na zawodach w kraju i za granicą. Wychował wielu wybitnych zawodników modelarstwa. Jest współtwórca Filii Aeroklubu Białostockiego w Suwałkach (1980), a następnie Aeroklubu Suwalskiego (1986). Jest mistrzem Polski w klasie modeli szybowców „latających skrzydeł” (1961 i 1964).
Strzelectwo sportowe – po pierwszych sukcesach strzeleckich Lech Nowikowski został powołany do reprezentacji województwa, a następnie do centralnej kadry LPŻ (broń małokalibrowa KBKS, 1961-1964). Był pierwszym suwalczaninem, który wchodził w skład Kadry Narodowej Polski. W 1980 r. został dyplomowanym trenerem strzelectwa sportowego II klasy.
Badminton – był jednym z twórców dyscypliny w Suwałkach. Z jego inicjatywy odbył się pierwszy otwarty turniej badmintona (1976), zarejestrowana została sekcja badmintona (1980 – w tym roku otrzymał uprawnienia instruktora badmintona), w Suwałkach odbywały się obozy kadry narodowej badmintona (1981-1989). W 1984 r. suwalczanie uzyskali awans do II ligi badmintona i powołano OZBAD w Suwałkach. Lech Nowikowski był prezesem klubu w latach 1991-2002. Od 1987 r. jest prezesem honorowym OZBAD w województwie podlaskim, a od 2002 r. – prezesem honorowym Suwalskiego Klubu Badmintona).
Harcerstwo – przysięgę harcerską złożył jeszcze przed wojną, w maju 1939 r. W 1946 r. należał do 6. Męskiej Lotniczej Drużyny Harcerskiej. Zdobył 42 sprawności harcerskie; doszedł do stopnia „Harcerz Orli”. W harcerstwie działał do rozwiązania struktur w 1951 r. Obecnie należy do Harcerskiego Kręgu Seniora w Suwałkach.
Jest społecznikiem, zawodnikiem, instruktorem. Jest samoukiem – większość sukcesów w strzelectwie, modelarstwie i innych dziedzinach zawdzięcza własnej determinacji. Pasję sportową przeniósł na członków rodziny, którzy także reprezentowali Suwałk i województwo na zawodach ogólnopolskich. Jego dodatkową pasją jest gra na gitarze, z którą do dziś ożywia spotkania i ogniska harcerskie. Jako długoletni działacz PTTK (od 1956 r.), członek władz suwalskiego oddziału PTTK, propagował walory krajoznawcze Suwalszczyzny. Aktualnie jest autorytetem i wzorem dla młodszych suwalskich działaczy sportu i turystyki. Cieszy się szacunkiem i zaufaniem środowiska sportowego Suwałk.

Przyznane odznaczenia:
- odznaka sportowa modelarza lotniczego z „Wieńcem Złotym” (1970)
- złota odznaka Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej i Turystyki Ziemi Białostockiej (1971)
- odznaka Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego (1971)
- odznaka Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego (1971)
- złota odznaka Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju (1973)
- Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju (1973)
- srebrna odznaka Zasłużony Działacz Turystyki (1977)
- złota Honorowa Odznaka PTTK (1982)
- odznaka „Za Zasługi dla Województwa Suwalskiego” (1984)
- złota odznaka „Za Wybitne Zasługi dla Rozwoju Badmintona” (1985)
- Złoty Krzyż Zasługi (1985)
- złota odznaka Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej (1988)
- Medal Pamiątkowy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Suwałki (1989)
- medal XX-Lecia Województwa Suwalskiego (1995)
- medal 50-lecia ZLS (1998)
- Medal „Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie” (2002)
- odznaka honorowa Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego (2007)
- złoty medal „Za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego” (2008)
- medal pamiątkowy Powiatu Suwalskiego za działalność sportową i turystyczną (2008)
- medal 65-lecia Ligi Obrony Kraju (2009)
- turystyczna odznaka regionalna „Przyjaciel Suwałk” (2009)
- medal i tytuł „Zasłużony dla Miasta Suwałk” (2010)
- odznaka honorowa „Za Wybitne Zasługi dla Ligi Obrony Kraju” (2012)
- medal „Zasłużony dla Suwalskiego Klubu Sportowego „Wigry” (2017)
- medal 40-lecia Polskiego Związku Badmintona (2018)
- medal „Zasłużony dla suwalskiego Hufca ZHP w Suwałkach” (2018)

Materiały publikowane o życiu i działalności Lecha Nowikowskiego
- „70 lat SKS Wigry Suwałki. 1947-2017” [czasopismo wyd. jubileuszowe, red. Moćkun, W. Drażba, B. Pieklik]
- Człowiek orkiestra, „Tygodnik Suwalski” 2011, nr 40, s. 2
- Jaśkiewicz A., O Lechu Nowikowskim suwalska opowieść, Suwałki 2011 (książka wydana na okoliczność nadania bohaterowi tytułu „Zasłużony dla Miasta Suwałk” w nakł. 1000 egz., była najczęściej stosowanym upominkiem dla wyróżniających się sportowców naszego miasta)
- Lech Nowikowski – informacja o LN w zakładce Zasłużeni dla Miasta Suwałk: https://um.suwalki.pl/zasluzeni-dla-miasta-suwalk,65/lech-nowikowski,130586 [dostęp 2018-09-14]
- Nowikowski L., Historia suwalskiego strzelectwa sportowego: http://digi.bpsuwalki.pl/wp-content/uploads/2021/10/Ocalic-od-zapomnienia_modelarstwo.pdf [dostęp 2021-10-14]
- Nowikowski L., Modelarstwo lotnicze moją najtrwalszą pasją. Od lat młodzieńczych do dojrzałości, http://digi.bpsuwalki.pl/wp-content/uploads/2021/10/Ocalic-od-zapomnienia_modelarstwo.pdf [dostęp 2021-10-18]
- Nowikowski L., Z kart historii Suwalskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, „Jaćwież” 1987, nr 2, s. 1-4
- Szyszko A., Zawsze mierzyłem wysoko [w:] „Tygodnik Suwalski” 2011, nr 30, s. 12-13
- Ślawska-Szalewicz J., Historia suwalskiego badmintona: http://www.okiemjadwigi.pl/tag/lech-nowikowski/
- Zwykły – niezwykły człowiek, „Tygodnik Suwalski” 2011, nr 39, s. 1

- migawka z reporterskiej relacji przyznania Lechowi Nowikowskiemu tytułu Zasłużonego dla Miasta Suwałk (emitowana w Radiu 5) – tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=JjPQEY0-QaY [dostęp 2020-08-27]
- „Jakieś ładne zbocze. Historia szybownictwa na Górze Jesionowej" – film wspomnieniowy wyprodukowany przez Suwalską Bibliotekę Pamięci, https://youtu.be/uLOaQ1avBxg [dostęp 2021-06-02]