Kraśko Janina
Nota biograficzna:
nauczycielka muzyki, pedagog, założycielka Społecznego Ogniska Muzycznego w Suwałkach, prekursorka Państwowej Szkoły Muzycznej
Janina Kraśko z domu Moryc urodziła się w Jeziorkach koło Budziska w 1915 roku. Wykształcenie muzyczne uzyskała przed II wojną światową w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Kształciła się m.in. pod kierunkiem prof. Stanisławy Raube.
Została nauczycielką muzyki i śpiewu. Dostrzegając ogrmny brak możliwości krzewienia kultury muzycznej w powojennych Suwałkach, uczyła muzyki w wielu suwalskich szkołach podstawowych i średnich (m.in. w latach 1958-1970 w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej). Udzielała także prywatnych lekcji gry na fortepianie i śpiewu.
Z jej inicjatywy (oraz Bolesława Walczuka, kierownika Powiatowego Domu Kultury) i po wielu staraniach utworzono w Suwałkach w 1954 roku Społeczne Ognisko Muzyczne. Została jego pierwszym dyrektorem i nauczycielką fortepianu i śpiewu. Przełomowa rola tej placówki w rozwoju kultury muzycznej w Suwałkach została opisana w monografii Suwałk: „W 1973 roku powstała w Suwałkach Państwowa Szkoła Muzyczna pierwszego stopnia […]. Nie ulega wątpliwości, że to właśnie ognisko muzyczne, doskonale kierowane od początku przez Janinę Kraśko, umożliwiło i ułatwiło jej start. Choćby dlatego, że około pięćdziesięciu bardziej zaawansowanych uczniów ogniska stało się uczniami szkoły muzycznej. Ich bardzo dobre przygotowanie umożliwiło utworzenie klas na różnym poziomie, tak że po roku szkoła wypuściła już pierwszych absolwentów. Również część kadry specjalistycznej podjęła pracę w szkole”.
Kierowana przez Janinę Kraśko placówka rozwijała się bardzo prężnie. Pod koniec lat sześćdziesiątych Ognisko Muzyczne uzyskało tytuł najlepszej placówki w Polsce. Na początku lat siedemdziesiątych kształciło rekordową liczbę 261 uczniów. W 1970 roku opiekę nad ogniskiem przejęło Suwalskie Towarzystwo Muzyczne im. Emila Młynarskiego (w 1993 r. placówka przyjęła nazwę Miejskie Ognisko Artystyczne im. Jerzego Lalewicza). W 2004 roku suwalskie ognisko muzyczne zostało uhonorowane tytułem „Zasłużony dla Miasta Suwałk”.
Janina Kraśko kierowała ogniskiem do 1978 roku. Uczyła w klasie fortepianu od 1954 do 1987 roku była także nauczycielem tego przedmiotu w utworzonej w 1973 roku Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Suwałkach (do końca roku szkolnego 1987).
Nie pozostawała obojętna na inne formy muzyczne. Współpracowała, niemal od początku istnienia Zespołu Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”, przy przygotowywaniu małych form muzycznych (tria, kwartety), a po rozwiązaniu w 1964 roku głównej kilkudziesięcioosobowej formacji prowadziła Zespół Wokalno-Muzyczny „Suwalszczyzna” złożony z byłych członków zespołu (w latach 70. zastąpił ją Mirosław Racewicz z Białegostoku). Istnienie tych form (działały do 1974 roku) częściowo wypełniło przerwę w działalności chóru i baletu Zespołu Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”, która trwała od 1964 do 1979 roku.
Pozostała we wspomnieniach bardzo wielu suwalczan. Liczną grupą wśród nich są dzisiejsi nauczyciele Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach (w tym obecny dyrektor Bernard Michniewicz), a także muzycy. Zapamiętana została jako oddana swej pracy nauczycielka, a także jako niezwykle elegancka dama. Słynęła też z zamiłowania do kwiatów, zwłaszcza róż, które uprawiała w swoim ogrodzie.
Strażnikami pamięci o Janinie Kraśko są Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Suwałkach oraz Stowarzyszenie Edukacji Muzycznej w Suwałkach, które organizuje koncerty jej imienia, konkursy muzyczne i inne wydarzenia. Jak zapisano w jednym z jubileuszowych wydawnictw Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach: „Jako propagator kultury muzycznej i charyzmatyczny wychowawca kolejnych pokoleń suwalczan zapisała się znacząco w historii kształcenia muzycznego miasta”.
Źródła: - 35-lecie Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach. 1973-2008, [wydawnictwo jubileuszowe], Suwałki 2008.
- 40-lecie Miejskiego Ogniska Artystycznego im. Jerzego Lalewicza w Suwałkach. 20-lecie Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach. Jubileusz, tekst U. Nalaskowska i J. Mechanisz, Suwałki 1994.
- I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Suwałkach w latach 1944-2016, red. A. Kozłowska, A. Matusiewicz, Suwałki 2016.
- Filipowicz Z., Zespół Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”, „Tygodnik Suwalski” 2000, nr 24.
- Filipowicz Z., Dudko B., Serafin G., Zespół Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”, Suwałki 2000.
- Koncert w stulecie urodzin J. Kraśko, „Tygodnik Suwalski” 6.11.2015, www.dwutygodniksuwalski.pl/koncert-w-stulecie-urodzin-j-krasko [dostęp 2024-02-05].
- Miejskie Ognisko Artystyczne im. J. Lalewicza w Suwałkach, www.um.suwalki.pl/zasluzeni-dla-miasta-suwalk,65/miejskie-ognisko-artystyczne-im-jerzego-lalewicza-w-suwalkach,130589 [dostęp 2024-02-05].
- Społeczne Ognisko Muzyczne w Suwałkach : księga pamiątkowa
- Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005.
- Zespół Pieśni i Tańca Suwalszczyzna 1951-2016, tekst P. Kuczek, Suwałki 2016.
- Wspomnienia świadków historii, Suwalska Biblioteka Pamięci www.digi.bpsuwalki.pl .
Ikonografia: - Janina Kraśko - portret
- Kwartet męski ZPiT „Suwalszczyzna” przy akompaniamencie prof. Janiny Kraśko, 1956, zbiory Ireny Aleksandrow
- Janina Kraśko (pierwsza z lewej) wśród nauczycieli i uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej w Suwałkach, r.szk. 1978/1979, kronika Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach
