Górnicki Kazimierz (1836-1889)
Nota biograficzna:
Kazimierz Górnicki urodził się w 22 lutego 1836 roku w Pilicy koło Kielc w rodzinie Stanisława i Marii Soyczyńskich. Po ukończeniu gimnazjum studia artystyczne odbył w Szkole Sztuk Pięknych (przyszłej ASP) Warszawie. Już jako student uzyskiwał nagrody na pokazach prac.
Do Suwałk przyjechał w 1861 roku, skierowany do pracy w gimnazjum rządowym (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej). Uczył tam kaligrafii i rysunku. Wiadomo, że w pracy pedagogicznej osiągał dobre wyniki, jego uczniowie zdobywali nagrody i wyróżnienia. Najprawdopodobniej był jednym z nauczycieli rysunku urodzonego w Suwałkach artysty malarza Alfreda Wierusza-Kowalskiego.
Równolegle z pracą nauczycielską zajmował się twórczością artystyczną. Malował głównie pejzaże, portrety i obrazy o treści sakralnej. Swoje dzieła wystawiał w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Według jego obrazów rytowano w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX w. ilustracje do „Tygodnika Ilustrowanego”, poczytnego warszawskiego pisma drugiej połowy XIX wieku.
Wykonał obrazy do kościołów – w Bakałarzewie, Jeleniewie, Pilwiszkach (obecnie Litwa) i konkatedrze św. Aleksandra w Suwałkach. Przez wiele lat wisiały tam, nie wzbudzając zainteresowania co do swojego pochodzenia i autorstwa. Dziś ponownie odkryte, są odrestaurowane i odzyskały pierwotny wygląd. W jeleniewskim kościele znajduje się sześć obrazów Górnickiego. Są to: Ukrzyżowanie, Najświętsze Serce Jezusa, Chrzest Chrystusa w Jordanie, Matka Boska Pocieszycielka, Św. Kazimierz, Wskrzeszenie Piotrowina. W kościele w Bakałarzewie są trzy jego dzieła. Zwiastowanie NMP, Chrzest Chrystusa w Jordanie i Św. Józef z Dzieciątkiem Jezus. Dzieła Górnickiego można także zobaczyć w konkatedrze św. Aleksandra w Suwałkach, w ołtarzu kaplicy bocznej: Wniebowzięcie NMP i Chrystus dźwigający krzyż.
Jego prace znajdują się w muzeach w Suwałkach i Warszawie oraz w zbiorach rodziny. W zbiorach Muzeum Okręgowego w Suwałkach znajdują się m.in. prace: Ruiny pałacu Paca w Dowspudzie (ok. 1870), Widok na kościół [św. Aleksandra] w Suwałkach (ok. 1873), cenne także z uwagi na wartość dokumentacyjną nieistniejących już elementów lokalnego krajobrazu .
Z Suwałkami był związany do końca życia. Ożenił się z Heleną Misiągiewicz (ok, 1851-1924). Mieli ośmioro dzieci: Franciszkę Paulinę (1870-1877), Emila Kazimierza (1871-1900), Pelagię Stanisławę (1873-1882), Marię Konstantynę (1875-1956), Jadwigę Katarzynę (1876-1916), Zofię Janinę (1880-1944), Karola (1882-1928) i Michała (1887-1939).
Zmarł 20 marca 1889 roku.
Źródła: - „Biesiada Literacka” 1889 nr 16.
- „Kurier Warszawski” 1901, nr 196.
- Maciejewski S., Szlachetni pasjonaci, Olsztyn 1978.
- Matusiewicz A., Górnicki Kazimierz 1838-1889 [biogram], Suwalski Słownik Biograficzny, t. I, Suwałki 2021.
- Matusiewicz A., Malarz [w:] Biografie suwalskie [cz.1, red. M. Pawłowska], Suwałki 1993.
- Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 2 D–G, red. J. Maurin-Białostocka [i in.], Wrocław-Warszawa 1975.
- Wasilewski Z., Artysta w Suwałkach działający, „Jaćwież” 2002 nr 19.
- Wędzki A., Kultura i nauka na Suwalszczyźnie w XIX stuleciu [w:] Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny, pr. zb. pod red. J. Antoniewicza, Białystok 1965.
- http://www.archiwumpowiat.suwalski.pl/-122.htm [dostęp 2024-01-20].
- https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/suwalki/id/179306 [dostęp 2024-01-20].
