Lutostańska Aleksandra Bronisława
Nota biograficzna:
Aleksandra Bronisława z Niedzielskich Lutostańska, urodziła się 12 grudnia 1894 r. w Guzowie w powiecie błońskim, jako córka Zygmunta i Janiny z Krzeczkowskich. W wieku trzech lat została osierocona przez ojca i wraz z matką i starszym bratem Edwardem zamieszkała w Suwałkach, gdzie matka prowadziła zakład krawiectwa damskiego. W 1905 r. wstąpiła do drugiej klasy siedmioklasowej prywatnej pensji dla dziewcząt Kazimiery Żulińskiej, którą ukończyła w czerwcu 1912 r. Następnie odbyła kurs medyczny, uzyskując dyplom felczerski.
W czasie I wojny światowej, po ewakuacji, pracowała w szpitalu w Charkowie. Od 1916 r. należała do POW. Po wojnie wróciła do Suwałk i od połowy listopada 1918 r. włączyła się w prace miejscowej placówki POW. Pełniła m.in. funkcję łączniczki. Od początku 1919 r, w okresie przedłużającej się okupacji Suwalszczyzny, prowadziła kancelarię komendanta okręgu POW ppor. Adama Rudnickiego, przechowywała dokumentację i broń. Nie brała bezpośredniego udziału w Powstaniu Sejneńskim. W kwietniu 1920 r. na wniosek por. Rudnickiego weszła w skład komisji opiniującej osoby przedstawione do odznaczenia Krzyżem POW.
W 1922 roku wyszła za mąż za Czesława Bonawenturę Lutostańskiego, suwalskiego adwokata i społecznika (w kwietniu 1940 r. aresztowany przez Niemców i zamordowany w obozie koncentracyjnym Dachau). Miała dwoje dzieci: Marię (1924-1978) oraz Tadeusza (1925-1943, ucznia gimnazjum w Suwałkach, harcerza, członka konspiracyjnej organizacji Odrodzenie Narodowe, został aresztowany przez Niemców i stracony w więzieniu Neubau w Królewcu). Jak pisze Tadeusz Bujanowski w opracowaniu „Suwalski ród Lutostańskich”: „Razem z matką tworzyły w domu atmosferę nasyconą wartościami i tradycjami zakorzenionymi w rodzie, a także w jej najbliższym otoczeniu które spontanicznie i osobiście odczuwało radość życia we własnym państwie i to zwłaszcza kiedy dopiero co odzyskało wolność przy jej udziale. A do tego miała przy sobie serdecznego, otoczonego powszechnym szacunkiem i sympatią męża oraz zdrowe, mądre i ambitne dzieci. Wszystko to, niestety, zabrały jej hitlerowskie Niemcy”.
Brała udział w uroczystościach nadania imienia jej bohaterskiego syna Tadeusza suwalskiemu Hufcowi ZHP, 23 października 1980 roku.
Aleksandra Lutostańska jest odznaczona Medalem Niepodległości i Krzyżem POW.
Zmarła 4.07.1981 r. i została pochowana na cmentarzu przy ul. Bakałarzewskiej w kwaterze z matką Janiną i córką Marią.
Na podstawie m.in. biogramu Aleksandry Lutostańskiej autorstwa Magdaleny Wołowskiej-Rusińskiej. Opublikował Piotr Kuczek
Źródła: - 80 rocznica śmierci Tadeusza Lutostańskiego, „Dwutygodnik Suwalski” 19 maja 2023.
- Bujanowski T., Suwalski ród Lutostańskich, [w:] Rody suwalskie : tom 1, Suwałki 2009.
- Wołowska-Rusińska M., Lutostańska Aleksandra-Bronisława (1894-1981) [biogram], Suwalski Słownik Biograficzny, t. I, Suwałki 2021.
- Wspomnienia świadka historii Alicji Lutostańskiej, Suwalska Biblioteka Pamięci (Pracownia Digitalizacji i Historii Mówionej, Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej w Suwałkach.
Ikonografia: - Zdjęcie Aleksandry Lutostańskiej, reprodukcja z książki Rody suwalskie : tom 1, Suwałki 2009.
Galeria zdjęć:
