Tematy

Lokalizacja:
Miejsce pochówku nieznane. W kwartale C2 obok kaplicy cmentarnej jest wystawiona pamiątkowa stela ufundowana przez lokalne środowisko Litwinów.

Inskrypcja:
W języku polskim: Śp. Ks. JERZY DAJLIDA / żył lat 25 / UCZESTNIK / POWSTANIA STYCZNIOWEGO / ROZSTRZELANY w SUWAŁKACH / 13 IV 1864 //.
W języku litewskim: A.a. Kun. JURGIS DAILIDE / gyveno 25 m. / 1863 m. SUKILIMO DALYVIS / SUSAUDYTAS / 1864 IV 13 / SUVALKUOSE //.

Opis:
Stela wykonana z brązowej granitowej płyty o kształcie owalnym i nieregularnych krawędziach, ustawiona na granitowym cokole w kolorze ciemnoszarym. Inskrypcje wykute w szlifowanym licu płyty. Najbliższe otocznie steli wyłożone granitowa kostką; pośrodku leżąca granitowa niewielka płyta bez inskrypcji.

Stan zachowania:
bardzo dobry

Data sporządzenia opisu:
2024-05-06

Nota biograficzna:
ksiądz
Urodził się w 1839 roku. Ukończył Seminarium Duchowne w Sejnach i po otrzymaniu święceń w marcu 1862 roku został wikariuszem w parafii Urdomin w powiecie kalwaryjskim.
Po wybuchu powstania styczniowego brał udział w werbowaniu chłopów litewskich do partii organizowanych przez Juliusza Letowta i Bułharyna. Został aresztowany za przeczytanie w kościele dekretu i odezwy Polskiego Rządu Narodowego o „zwolnieniu i uwłaszczeniu włościan”. Był więziony ponad rok. Na mocy konfirmacji Wojennego Naczelnika Oddziału Augustowskiego został skazany na karę śmierci i stracony 13.04.1864 roku w Suwałkach. Szczątki jego ciała odnaleziono w połowie lat 90. XIX w. w czasie robót ziemnych przy budowie stacji pomp na terenie powstającego dworca kolejowego. Wbrew zakazowi władz rosyjskich szczątki zostały pochowane w obrębie cmentarza parafialnego. Miejsce ich spoczynku było znane mieszkańcom Suwałk jeszcze w 1926 roku, lecz w późniejszych latach uległo zapomnieniu.

Na podstawie artykułu Andrzeja Matusiewicza „Egzekucje powstańców styczniowych w Suwałkach”. Nadesłał Adam Żulpa.

Źródła:

• Chankowski S., „Powstanie Styczniowe w Augustowskiem”, Warszawa 1972.
• Matusiewicz A., „Egzekucje powstańców styczniowych w Suwałkach” [w:] Rocznik Augustowsko-Suwalski, t. II, Suwałki 2002.
• Wileńskie źródła archiwalne – „Rok 1863. Wyroki Śmierci”.