Tematy

Lokalizacja:
kwartał F2 rząd V grób 1

Inskrypcja:
Tablica lewa: Ś. P. / ZBIGNIEW / DEPTUŁA / LAT 7 / +1929R. //
Tablica prawa: Ś. P. / JUSYNA / ZIELIŃSKA / LAT 82 / +1952R. //
Na podstawie krzyża: AVE MARIA //
Tabliczka blaszana 1: Jadwiga Danuta / Deptuła / Żyła lat 97
Tabliczka blaszana 2: Ś. P. / DEPTUŁA / ALEKSANDER / 1899-1983 / WANDA / 1897-1988 / POKÓJ / ICH DUSZOM //.

Opis:
Mogiła ziemna, przed którą krzyż i z dwóch stron pionowe płyty z lastryko, na których tablice czarne szklane. Dodatkowo na mogile dwie tymczasowe tabliczki blaszane. Grób ogrodzony prętami metalowymi o przekroju kwadratowym przymocowane do narożnych słupków z lastryko.

Stan zachowania:
Stan zwieńczenia dość dobry. Mogiła zaniedbana.

Data sporządzenia opisu:
2024-05-22

Nota biograficzna:
Aleksander Ryszard Deptuła ur. 27 lutego 1899 r. w Chrcynnie w okolicach koło Nasielska jako syn Andrzeja i Heleny z Szylerów. Ukończył Seminarium Nauczycielskie im. Stanisława Konarskiego w 1918 roku w Warszawie. Pracował jako nauczyciel w szkołach powszechnych na Mazowszu.
W 1920 roku na własną prośbę przeniósł się do Filipowa w związku z przygotowaniami do plebiscytu. Został kierownikiem tamtejszej szkoły powszechnej oraz tworzył harcerstwo, organizował pochody, manifestacje, wyprawy za granicę pruską. Po wejściu Litwinów na Suwalszczyznę został aresztowany 14 sierpnia 1920. W więzieniu spędził 8 miesięcy. Po powrocie do Filipowa nadal udzielał się społecznie: był założycielem straży pożarnej, prowadził harcerstwo i chór.
Po kilku latach ukończył studia w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie i rozpoczął pracę w seminariach nauczycielskich, najpierw w Słonimiu, a od 1926 roku w Suwałkach. Od 15 października 1929 roku był nauczycielem w Państwowym Gimnazjum im. Karola Brzostowskiego w Suwałkach. Tu też bardzo aktywnie udzielał się na rzecz młodzieży: opiekował się harcerstwem, drużyną żeglarską, zreorganizował samorząd uczniowski, wydawał razem z uczniami pismo szkolne, utworzył modelarnię lotniczą . W latach 1932-1938 prowadził Uniwersytet Powszechny.
Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w obronie Warszawy, potem prowadził tajne nauczanie. Po zakończeniu wojny pracował w szkołach w Toruniu, a w 1953 roku powrócił do Suwałk i do 1968 roku był nauczycielem w I Liceum Ogólnokształcącym.
Był odznaczony: odznaką honorową „Zasłużony Białostocczyźnie”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą odznaką ZNP.
Zmarł w Suwałkach 10 grudnia 1983 roku.

Opracowały Oliwia Fiszer, Wiktoria Łapińska, Viktoria Przybyło – wolontariuszki

Źródła:

• Matusiewicz A., Deptuła Aleksander 1899-1983 [biogram], Suwalski Słownik Biograficzny, t. I, Suwałki 2021.
• Aleksander Deptuła we wspomnieniach świadków historii Stanisława Kalinowskiego, Wandy Luto, Teresy Malinowskiej, Pracownia Digitalizacji i Historii Mówionej, www.digi.bpsuwalki.pl.
• Wspomnienie o A. Deptule w: Henryk Bartoszewicz : portret wielokrotny, [red. D. Grochal, J. Krasoń, A. Szczepańska ; wstęp J. Bartoszewicz], Kraków 2008.