Walczuk Bolesław
Nota biograficzna:
wybitny organizator życia kulturalnego powojennych Suwałk, założyciel ZPiT „Suwalszczyzna”
Bolesław Walczuk urodził się w mieście Ługa (ZSRR) w 1918 r. jako syn Piotra (kolejarza z Szepietowa) i Katarzyny z Podolewskich, zesłanych na Syberię w 1916 roku. Miał brata Janusza, również urodzonego na Syberii. Pierwotne nazwisko rodziny brzmiało „Walczak” ale w rosyjskich dokumentach zostało zmienione na Walczuk.
Do Suwałk (rodzinne miasto matki) rodzina przyjechała w latach 30. Bolesław ukończył szkołę rzemieślniczą, mieszczącą się przy ulicy T. Kościuszki 47. Zmobilizowany we wrześniu 1939 r. walczył w lotnictwie. Jego samolot został zestrzelony przez Niemców. Ranny trafił do szpitala. Po opuszczeniu szpitala wrócił do Suwałk, jednak niebawem został aresztowany w czasie łapanki. Był więźniem obozów Mauthausen-Gusen. Dzięki staraniom rodziny (m.in. brata – Janusza), która przekonała gestapo, że Bolesław specjalizuje się w naprawach lokomotyw udało się wydostać go z obozu śmierci. Do końca wojny pracował w fabryce na terenie Niemiec jako robotnik przymusowy.
Po zakończeniu wojny zaczął aktywnie działać na rzecz rozwoju kultury w mieście. W niewielkim społeczeństwie powiatowych Suwałk potrafił zjednać do pracy i zaangażować wiele osób posiadających umiejętności artystyczne i pedagogiczne. Zainicjował ogromną liczbę form artystycznych, z których wiele przetrwała do dzisiaj, jak Zespół Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna” (początkowo jako chór, we współpracy z Józefem Czeszkiewiczem i Henrykiem Szynkowskim, 1951) czy Suwalskie Ognisko Muzyczne (we współpracy z Janiną Kraśko, 1954). W połowie lat 50. [data nieustalona] został kierownikiem Powiatowego Domu Kultury w Suwałkach. Powołał wówczas do życia kino Merkury oraz klub Suwalszczyzna, który działał jako kawiarnia a zarazem sala do występów. Chętnie udostępniał pomieszczenia na potrzeby aktywności kulturalne, m.in. Społecznemu Ognisku Muzycznemu. Był pomysłodawcą budowy sali teatralnej na 500 miejsc z pełnym zapleczem, która miała stanowić bazę dla przyszłego teatru. Przekonał do tej idei ówczesne władze (w 1954 r. była jednym z punktów programu wyborczego Powiatowego Frontu Jedności Narodu, jednak przeszkodą okazały się stare budynki, których nie udało się wyburzyć).
Pamiętnym przedsięwzięciem Walczuka było wybudowanie dobrze prosperującego ośrodka wczasowego nad Zatoką Słupiańską w latach 60. XX wieku. Działał tam klub z kawiarnią i tarasem na jeziorze, dwie stołówki, kino letnie, boisko do siatkówki i plaża, wypożyczalnia sprzętu wodnego oraz pomost, do którego przypływały statki z wczasowiczami. Bolesław Walczuk niestrudzenie zdobywał środki na rozwój wszystkich dziedzin. Były to czasy, kiedy pozwolenia na tego typu działalność trzeba było zdobywać w centralnych władzach stolicy. Było też jednak wiadomo, że dla kierownika Bolesława Walczuka nie było rzeczy niemożliwych…
Pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej (przynajmniej jedną kadencję 1961-1965).
Jego bezsporną i chyba największą zasługą dla miasta jest założenie wspomnianego już Zespołu Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”. Był kierownikiem organizacyjnym zespołu i nie szczędził energii i starań o fachową kadrę (częściowo sprowadzaną z Warszawy i Białegostoku), o stroje, warunki do ćwiczeń, transport (przez pewien czas zespół dysponował nawet własnym autokarem), organizował fundusze na wyjazdy, wielodniowe obozy kondycyjne, koncerty po całej Polsce i przygraniczu. Był uwielbiany, traktowany niemal jak ojciec przez 140 członków zespołu, co do dzisiaj wspominają dawni tancerze i śpiewacy. Przez 13 lat działalności pierwszego składu „Suwalszczyzna” dała ponad 300 występów.
Zmarł w Suwałkach w 1989 roku.
Opracował Piotr Kuczek
Źródła: - Informacje od Haliny Kolenkiewicz z d. Walczuk i Tomasza Kierejszy.
- Fragmenty relacji świadków historii: Ireny Aleksandrow, Bożenny Szynkowskiej, Suwalska Biblioteka Pamięci
- Filipowicz Z. , Dudko B. , Serafin G., Zespół Pieśni i Tańca „Suwalszczyzna”, Suwałki 2000.
- Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005.
Ikonografia: - Bolesław Walczuk. Zbiory Bożenny Szynkowskiej
Galeria zdjęć:
