Dziekoński Julian
Nota biograficzna:
Julian Dziekoński (1858-1914) syn Eustachego (dziedzic dóbr Balla Wielka*) i Julii (z d. Bychowiec) małżonków Dziekońskich. W Suwałkach zamieszkał na początku XX wieku. Był m.in. w zarządzie suwalskiego Towarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego; członek zarządu Straży Ogniowej a także zastępca jej prezesa. Pełnił też funcję zastępcy członka zarządu Towarzystwa Pomocy dla Byłych Wychowańców Szkoły Handlowej w Suwałkach. Działał również w „Patronacie” czyli w suwalskim Oddziale Towarzystwa Opieki nad Osobami Uwolnionymi z Więzień**.
W akcie zgonu Juliana Dziekońskiego podano dwoje jego imion, tj. Stanisław Julian.
Notka biograficzna m.in. na podstawie materiałów opublikowanych w publikacji Andrzeja Matusiewicza pt. Pogotowie ratunkowe w Suwałkach.
W XIX w. w powiecie augustowskim znajdowało się kilka miejscowości o nazwie Balla lub Bala. Pierwsza z nich to Balla wielka, folwark w gminie tej nazwy, na której terenie był stary dwór, wystawiony przez Antoniego Dziekońskiego podskarbiego litewskiego w XVIII w. i urządzony z wielkim przepychem. Bywał na tym dworze król Stanisław August Poniatowski, gdy uczestniczył w polowaniach na tym terenie. w tej miejscowości była siedziba gminy, na terenie której w 1880 r. mieszkało 4450 osób”.
Źródło: J. Makarczyk, Rzymsko-katolicka parafia w Balli Kościelnej w latach 1927-1939, „Saeculum Christianum” 2011, nr 18/2.
** „W Polsce pierwszy „Patronat Opieki nad Więźniami” utworzono w 1909 roku w Warszawie. Miał on pomagać byłym więźniom politycznym i kryminalnym: zapewniał opiekę lekarską, tworzył warsztaty pracy, biblioteki oraz organizował nauczanie. Po trzech latach oddziały organizacji funkcjonowały już we wszystkich miastach, w których znajdowały się więzienia (Pawlak 1997, s. 47). W latach 20. XX w. funkcjonowało już pięć samodzielnych towarzystw „Patronatu”: dwa w Warszawie oraz po jednym w Wilnie, Nowogródku i Bydgoszczy. Towarzystwo powoływało
kuratorów więziennych, którzy dbali o warunki skazanych oraz umożliwiali im kontakty z osobami z zewnątrz (Pędowski 1993, s. 14). W roku 1923 „Patronat” zmienił nazwę na „Towarzystwo Opieki nad Więźniami, Uwolnionymi z Więzień i ich Rodzinami”. Wyznawano zasadę, iż samo przebywanie w więzieniu nie sprawi, iż skazany po wyjściu na wolność będzie lepszym człowiekiem. Wpajano zatem byłym więźniom przekonanie o pożytku z wykształcenia, aby przez to móc zapobiegać ich społecznemu wykluczeniu, udzielano im pożyczek i zapomóg, pomocy medycznej oraz w powrocie do domu (Zbyszewska 1983, s. 281 i n.). Jeżeli rodzina osoby skazanej znajdowała się w skrajnie ciężkich warunkach bytowych, udzielano jej pomocy w opiece i wychowywaniu dzieci, które umieszczano w zakładach wychowawczych lub schroniskach – w Radości, na Okęciu, w Wilnie i we Lwowie oraz w krakowskim „Pogotowiu Opiekuńczym dla Chłopców” (Pawlak 1995, s. 112). Prowadzono także współpracę z ochronkami, przytułkami i noclegowniami. Towarzystwo zatrudniało tzw. korespondentów, dbających o stały dopływ środków finansowych oraz trudnili się filantropią”.
Źródło: M. Kubala, Rola organizacji pozarządowych w świadczeniu pomocy postpenitencjarnej w Polsce i w Niemczech– historia i teraźniejszość, „Resocjalizacja Polska” 2016, nr 12.
Źródła: - Akt zgonu Juliana Dziekońskiego, APS 1914, zm. nr 190.
- Kubala M., Rola organizacji pozarządowych w świadczeniu pomocy postpenitencjarnej w Polsce i w Niemczech– historia i teraźniejszość, „Resocjalizacja Polska” 2016, nr 12.
- Makarczyk J., Rzymsko-katolicka parafia w Balli Kościelnej w latach 1927-1939, „Saeculum Christianum” 2011, nr 18/2.
- Matusiewicz A., Pogotowie ratunkowe w Suwałkach, Suwałki 2011.
Ikonografia: - Akt zgonu Juliana Dziekońskiego, APS 1914, zm. nr 190.
- Nekrolog Juliana Dziekońskiego, Tygodnik Suwalski 1914, nr 27.
Galeria zdjęć:
