Tematy

Lokalizacja:
kwartał F2 rząd VIIa numer grobu 11

Inskrypcja:
Ś. P. / Wajs / Julia 1904 – 1951 / Irena – 1936 / Ignacy 1899 – 1987 / Stodolnik Józef / 1871 – 1945 / Jezu Ufam Tobie //.

Opis:
Współczesny nagrobek z szarego szlifowanego granitu. Płyta nagrobna sfazowana, w dolnej części wycięta faliście, na granitowej podmurówce i podstawie. U wezgłowia niewielka stela, u dołu ścięte ćwierćkoliście naroża, od góry zakończona faliście. Inskrypcja ryta.

Stan zachowania:
Stan zachowania bardzo dobry.

Data sporządzenia opisu:
2024-10-21

Nota biograficzna:
Ignacy Wajs, syn Ignacego i Rozalii Deluga, urodził się 10 listopada 1899 r. w miejscowości Ustrzeż, powiat Radzyń Podlaski. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły powszechnej pomagał rodzicom w pracy na gospodarstwie rolnym.
W marcu 1918 r. wstąpił do POW i od 11 listopada brał udział w rozbrajaniu Niemców. Na początku 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego, otrzymał przydział do 34. pułku piechoty.
W maju 1919 r. na własną prośbę został przeniesiony do kawalerii do 12. pułku ułanów. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej w 1920 r. awansowany do stopnia plutonowego. W 1921 r. został mianowany podoficerem zawodowym i awansowany do stopnia wachmistrza, otrzymując przydział do 3. pułku szwoleżerów. W pułku tym pełnił funkcję szefa 3. szwadronu a następnie 1. szwadronu. W 1927 r. awansowany do stopnia starszego wachmistrza. W 1936 r. zdał egzamin na chorążego, jednak z braku etatu w pułku nie był awansowany.
We wrześniu 1939 r. wyruszył na front w stopniu st. wachm. jako szef 1. szwadronu dowodzonego przez rtm. Michała Łaskiego. Za czyny wybitnego męstwa został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari kl. V Nr 12446, ogłoszonym w Dzienniku Personalnym nr 5 z 1948 r. Legitymację orderu wydano 5 marca 1963 r. W ewidencji Orderu Virtuti Militari w latach późniejszych błędnie zapisano nazwisko jako „Wejs”.
6 października 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej. Z powodu choroby żołądka i serca został uznany przez lekarzy niemieckich za niezdolnego do pracy i zwolniony do kraju 17 maja 1941 r. Zamieszkał w Suwałkach przy ul. Sejneńskiej nr 11 i pracował jako robotnik.
2 listopada 1944 r. wstąpił do Milicji Obywatelskiej i służył w Komendzie Powiatowej w Suwałkach. 5 sierpnia 1948 r. przeniesiony na intendenta do KP MO Wysokie Mazowieckie. 1 lutego 1949 r. został przeniesiony do dyspozycji Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku i skierowany do PUBP w Ełku na stanowisko starszego referenta w Referacie Gospodarczym. 31 stycznia 1950 r. został wydalony z Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego jako „element niepewny” – przedwojenny podoficer zawodowy.
Mieszkał w Ełku, gdzie zmarł 12 października 1978 r. Pochowany 15 października 1978 r. na cmentarzu Parafii Konkatedralnej św. Aleksandra w Suwałkach.

Nadesłał: Zenon Dudek

Źródła:

• WBH – sygn. AP 2306
• IPN – Wajs Ignacy -dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa
• IPMS Londyn – Suwalska Brygada Kawalerii sygn. B I 18/A
• IPMS Londyn – Ewidencja Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari Nr 8951-13835 sygn. A.XII.77/5